Sau hơn 3 năm chuẩn bị cho việc hợp pháp hóa cá độ, Bộ Tài chính đã hoàn tất những thủ tục cuối cùng và đệ trình xin ý kiến Chính phủ dự thảo Nghị định về kinh doanh đặt cược. Theo đó, 3 loại hình vui chơi giải trí là đua ngựa, đua chó và cá độ bóng đá (có thể thí điểm giải quốc tế) sẽ được cho phép. Hàng năm, số tiền các tay chơi đổ vào chỉ riêng cá độ bóng đá trực tuyến đã lên đến hàng triệu USD. Vì vậy, Nhà nước hợp pháp hóa cá độ để tránh thất thu, đồng thời hợp pháp hóa cá độ cũng diệt nạn bán độ bóng đá Việt, cá cược trái phép.
Nhà nước áp dụng hình thức cá cược trực tuyến đơn giản
Từ sáng ngày 12/08 đến ngày 22/08, tại phiên họp thứ 20, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghe báo cáo về 9 dự án luật, dự thảo Nghị định được các bộ trình lên trong thời gian qua. Trong đó, dự thảo Nghị định về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và cá độ bóng đá quốc tế được Bộ Tài chính đệ trình nhận nhiều sự quan tâm của dư luận.
Theo đó, những công dân là người Việt Nam và nhập cảnh hợp pháp vào Việt Nam đều được cho phép tham gia đặt cược. Lần đầu tiên, việc đặt cược kết quả đua ngựa, đua chó tại các trường đua được tổ chức trong nước và cá độ các trận đấu bóng đá quốc gia được ch0 phép. Không những thế người chơi còn có thể tham gia các giải trên toàn thế giới (theo danh mục mà Bộ tài chính ban hành).
Dự thảo Nghị định đề xuất số lần đặt cược đua ngựa, đua chó, cá độ bóng đá online nhiều nhất là 3 lần/tuần (bao gồm cả các giải đấu quốc tế), tùy theo lịch thi đấu sẽ có những điều chỉnh phù hợp. Mức đặt cược tối thiểu cho mỗi lần đặt cược là 10,000 đồng; mức tối đa của 1 người chơi/1 ngày/1 môn đặt cược là 1,000,000 đồng. Hơn nữa, dự thảo Nghị định chỉ cho phép cá cược bóng đá quốc tế với hình thức đơn giản để phòng trường hợp bán độ. Với những quy định như vậy, Nhà nước sẽ kiểm soát được mức độ tham gia của người chơi, hạn chế những trường hợp vượt quá mức tài chính cho phép. Có vẻ, những tay chơi là mối của Nhà cái uy tín châu Á như 188Bet, W88, M88 vẫn chưa được duyệt trong Nghị định này.
Xoay quanh vấn đề dự thảo Nghị định về kinh doanh đặt cược, bà Phan Thị Thu Hiền (phó vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng Bộ Tài chính) cho biết: “Việc chỉ áp dụng đối với bóng đá quốc tế, bên cạnh yếu tố thị trường (nhu cầu cao, sản phẩm đơn giản), còn do đây là các giải đấu có lượng thông tin phong phú và truyền hình trực tiếp nhiều. Do đó, việc tổ chức đặt cược và kiểm soát của Nhà nước sẽ thuận lợi hơn.”
Đại diện Đoàn Luật sư Hà Nội, Luật sư Bùi Đình Ứng cho ý kiến: “Cá cược chưa được luật pháp Việt Nam cho phép, nhưng cá độ tồn tại dưới mọi hình thức, cá độ bóng đá offline diễn ra như sóng ngầm và phát triển nhanh khiến nhiều người tán gia bại sản. Đã có rất nhiều cuộc đòi nợ bằng hình thức đe dọa, đâm chém kiểu xã hội đen. Nhiều con nợ bị xã hội đen đánh đập nhưng không dám tố cáo ra công an vì bản thân anh ta cũng phạm tội đánh bạc. Nếu cá cược công khai thì chuyện nợ nần sẽ trở thành một quan hệ dân sự, hoàn toàn được giải quyết bằng con đường pháp luật, sẽ giảm tải được tình trạng mất an ninh. Trong khi đó, hiện giờ người chơi rất dễ dàng để chọn lựa cho mình một nhà cái uy tín qua mạng, với nhiều khuyến mãi hấp dẫn mà không phải lo lắng mất thêm đồng thuế nào.”
Nhà nước hợp pháp hóa cá độ để dễ quản lý, tránh thất thu
Mặc dù việc cá độ chưa hợp pháp tại Việt Nam, nhưng đây không phải vấn đề xa lạ với các tay cờ bạc chơi cá độ chui. Thấy rõ nhất là khi có giải World Cup và Euro. Các hình thức cá cược trực tuyến bùng nổ không kiểm soát, vì là các nhà cái châu Á hoặc nhà cái châu Âu nên cơ quan chức năng chỉ có thể chặn truy cập ID Việt Nam, chứ không thể “nhổ tận gốc”.
Đầu năm 2013, cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (C45) và cục Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (C50) đã triệt phá thành công đường dây cá độ trên mạng trị giá hàng trăm tỷ đồng gốc ở nước ngoài. Những đầu mối chịu trách nhiệm chuyển tiền cho người chơi nhận được vài tỷ đồng cho một trận bóng đá quốc tế. Nhưng đây cũng chỉ là một góc rất nhỏ trong mạng lưới cá độ quốc tế. Tiến trình điều tra của C45 và C50 về những đường dây cá độ chuyển tiền ra nước ngoài vẫn tiếp tục được tiến hành, đồng thời cũng quan sát trạng thái bóng đá trong nước, đề phòng nạn cá độ.
Luật sư Trần Thế Truyền (Công ty Luật hợp danh Thiên Thanh) có ý kiến: “Xét trên bình diện chung của xã hội thì đây là thời điểm phù hợp để các cơ quan quản lý Nhà nước đưa hoạt động cá cược vào khuôn khổ để quản lý và định hướng cho hoạt động cá cược phát triển tại Việt Nam trong tương lai. Thực tế, không phải việc Nhà nước ta có hay không cho phép tồn tại thì cá cược mới tồn tại. Mà việc cá cược đã diễn ra, sẽ diễn ra và tồn tại như một sự tất yếu của quá trình phát triển xã hội trong thời kỳ hội nhập.
Vậy, vấn đề đặt ra ở đây, Nhà nước ta sẽ đưa hoạt động cá cược vào hệ thống quản lý tại thời điểm nào và quản lý như thế nào. Tại sao vẫn chưa hợp pháp hóa cá độ? Chúng ta thấy rằng, vấn đề quản lý cá cược không phải là vấn đề mới mà nó đã chính thức được đưa ra bàn thảo từ đầu những năm 2000, được nhắc đến như là một phần tất yếu trong chiến lược phát triển bóng đá Việt Nam đến năm 2020. Tuy nhiên, thời gian qua chúng ta nhận thấy rằng hệ thống quản lý hành chính của nước ta chưa đủ để đáp ứng yêu cầu trong vấn đề quản lý cá cược, hay nói cách khác, chúng ta chưa đủ các công cụ và con người cần thiết để quản lý đối với hoạt động cá cược nói trên.”
Luật sư Truyền phân tích: “Bất kỳ một hoạt động nào liên quan đến cá cược đều có những bất cập của nó. Tuy nhiên, nếu chúng ta hợp pháp hóa các hoạt động đó, đưa nó vào khuôn khổ và dùng pháp luật để điều chỉnh thì chúng ta có thể khắc phục và hạn chế được phần nào những bất cập do hoạt động đó gây ra. Theo quan điểm của tôi, phải bắt tay vào làm, phải quản lý trực tiếp thì chúng ta mới thấy hết được bất cập, từ đó mới có những chính sách pháp luật phù hợp để điều chỉnh nó theo hướng phát triển có lợi cho xã hội.
Nếu Nhà nước ta không quản lý hoạt động cá cược, không cho phép tham gia cá cược hoặc thậm chí là truy cứu trách nhiệm đối với những người tham gia cá cược thì hoạt động cá cược vẫn diễn ra hằng ngày, hằng giờ, ở mọi lúc, mọi nơi trên lãnh thổ Việt Nam. Chưa có một con số thống kê chính xác đối với số tiền tham gia cá cược bất hợp pháp, do đó cũng chưa thể chỉ ra được số tiền mà ngân sách Nhà nước đã bị thất thoát khi không quản lý hoạt động này. Tuy nhiên, có thể khẳng định được con số này là rất lớn, bởi hoạt động cá cược bất hợp pháp đã diễn ra hết sức rầm rộ và có quy mô trong thời gian vừa qua. Vậy, vấn đề đặt ra ở đây chính là các cơ quan quản lý mà trực tiếp là bộ Tài chính phải xây dựng được một cơ chế quản lý, điều hành đối với các đơn vị, tổ chức đứng ra kinh doanh hoạt động cá cược nhằm tránh thất thu cá độ cho ngân sách Nhà nước. Việc sử dụng các biện pháp quản lý hành chính Nhà nước kết hợp với mục đích kinh doanh là phù hợp và nên làm đối với hoạt động quản lý cá cược tại Việt Nam khi chúng ta chính thức luật hóa lĩnh vực kinh doanh nhạy cảm trên.”
Theo giám đốc trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia Hà Nội, ông Nguyễn Mạnh Hùng, thì việc Nhà nước ta thất thu từ cá độ online bất hợp pháp là sự thật, luôn có một mạng lưới xuyên quốc gia chuyển hàng tỷ USD từ cá cược bất hợp pháp ra nước ngoài. Vì vậy, việc hợp pháp hóa cá độ bóng đá là nên làm, ít nhất cũng có thể tăng ngân sách Nhà nước. Chỉ cần triển khai dự án này song song với việc giám sát hoạt động chặt chẽ để đảm bảo việc cá cược không trở thành tệ nạn xã hội và tránh xảy ra các trường hợp mua độ, bán độ.
Đại diện Bộ Tài chính cho biết: “Khi nghiên cứu xây dựng Nghị định, Bộ Tài chính đã khảo sát, tìm hiểu kinh nghiệm triển khai đặt cược tại các nước để đảm bảo không ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội. Theo đó, đây sẽ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, đơn vị hoạt động phải có giấy chứng nhận kinh doanh, người chơi phải từ 18 tuổi, không bị hạn chế về hành vi dân sự, tần suất tham gia,… Cho đến lúc này, hiện có khá nhiều địa phương đề xuất việc tổ chức xây dựng trường đua (như Vĩnh Phúc, Long An,…). Các địa phương có doanh nghiệp đặt vấn đề để mở trường đua sẽ phải báo cáo lên Thủ tướng.”
Bao giờ nhà nước sẽ hợp pháp hóa cá độ?
Như vậy, tại thời điểm hiện tại, ý kiến cá nhân tán thành dự thảo Nghị định trên là khá cao. Nhà nước ta cơ bản đã có đủ khả năng quản lý hoạt động cá cược. Cơ quan đã cử cán bộ đi tham quan, tập huấn và học tập, khảo sát những mô hình cá cược khắp thế giới. Với tinh thần học hỏi phát triển và kiến thức nền tảng căn bản, Nhà nước nên chính thức triển khai Nghị định trên, vừa đáp ứng nhu cầu phát triển chung của xã hội, vừa hạn chế thất thu, mang đến một con số khủng đóng góp cho ngân sách Nhà nước.